تأثیر مشعشعیان در ساختار اجتماعی و فرهنگی خوزستان ( 1176 – 845 هـ . ق )

در اواخر قرن نهم و اوایل قرن دهم (پانزدهم میلادی) ایران یک واحد سیاسی یکپارچه نبود، در شرق ایران ضعف قدرت بازماندگان تیموری مشهود و در قسمتی دیگر از غرب ایران، توسعه حکومت ترکمانان قراقویونلو و آق قویونلو آشکار بود. در چنین اوضاع و احوالی احتمال نضج گرفتن نهضت های مذهبی - سیاسی در نواحی مختلف ایران قوت داشت. از جمله حدود سال 1437م/840 هـ.ق در منطقه جنوب عراق و خوزستان نهضت مذهبی شیعی به رهبری سیدمحمد بن فلاح از شاگردان احمد بن فهد بن علامه حلی نضج گرفت که به سرعت به حکومت محلی تبدیل گشت. موسس این دولت سید محمد بن فلاح ( متوفای 870ق) از علمای حوزه حله بود که در سال 828 ق ادعای مهدویت نمود. با این ادعا توانست نظر بیشتر قبایل خوزستان را به خود جلب کند وی بعد از جنگ های متمادی توانست در سال 845 قمری حکومت مستقل شیعه به مرکزیت حویزه ایجاد کند. آغاز تا انجام جنبش و حکومتشان قریب هفتاد سال طول کشید که بعد صفویان در سال 914 ق از اقتدار حکومت سید محمد بن فلاح کاستند و آنها را به صورت یک حکومت تابع تبدیل نمودند. از این زمان به بعد، مشعشعیان بیش از دویست سال به صورت حکمرانان تابع بر این منطقه حکومت کردند. این حکمرانان مردمانی بزگوار، علم دوست، اهل فضل و دانش بودند. به این جهت آنان موجبات رشد فرهنگی و شکوفایی علم و هنر منطقه خوزستان را فراهم آوردند. دیری نپائید که خوزستان عموماً و حویزه خصوصاً(بعنوان مرکز حکمرانی خوزستان در آن زمان )یکی از مراکز عمد? علمی فرهنگی شد. مرکزی که طالبان علم و جویندگان فضیلت و ادب آهنگ آن نمودند و در آن رحل اقامت افکندند. مفسرین، فقها، حکما، ادبا و شعراء بزرگی از آن ظهور نمودند.